Sualtı Teknolojisi bölümü diğer bölümlerden farklı olarak öğrencilerinin kişisel ekipmanı olmasını gerektirir. Bu, öğrencileri için doğal olarak bir bütçe yükü demek. Bu ekipmanlar okul boyunca, belki stajda ve hatta çalışma yıllarının ilk başında kullanılacağı için belli bir düzeyde olmak zorunda. Sonuçta bu bölümden mezun olurken bir hobi dalgıcı olarak değil, Türkiye yasalarına göre en üst seviyede bir dalgıç olarak mezun olacaksınız. Su da geçireceğiniz saatler ve alacağınız eğitim sizi sportif dalgıçların fark etmeyeceği detaylarla tanıştıracak. Şuan var olduğunu bilmediğiniz özellikleri size sunacak ekipmanlara ihtiyacınız var. İşte bu yazıda burada devreye giriyor. Bilinmeyeni keşfetmeye doğru yolculuğumuza başlayalım o zaman.

Giriş

Şuan bu ekipmanların neye karşılık geldiğini bilmiyorsunuz. Merak etmeyin listede neyin zorunlu neyin tercihe bağlı olduğu belirtilecek. Hiçbir dükkan ismi önermeyeceğim, modelde önermeyeceğim. Sadece ihtiyaç duyulan özellikler, seviyeler ve marka konuşacağız.

Markalar zaten kendini ortaya koymuş global markalar. Peki bu demek mi ki Decathlon’dan hiç bir şey alamazsınız? Tabi ki değil ama sadece gerçek anlamda hayatta kalma anlarında ihtiyaç duyabileceğiniz ekipmanı Decathlon’dan almayın. İşi görmeyeceğinden değil ama bir operatör olarak ihtiyaç duyacağınız hassaslığı sunmayacak. Ve unutmayın, turistik geziye gitmiyorsunuz. Dünyanın en zor işini yapacaksınız elde edebileceğiniz tüm avantaja ihtiyacınız olacak.

Decathlon, giriş – orta seviye arası ekipman sunar. Ama akseuar olarak güzel ürünleri olabilir bende “özellikle hobi olarak yaptığım başlangıç – orta düzeyde yetkinliğe sahip olduğum” sporları yaparken ürünlerini kullanıyorum ve memnunum. Ama Sualtı Teknolojisi bölümü hobici değil uzman yetiştirmeyi hedefler. Decathlon’u yeterince yerdiysek aynı kalitedeki diğer markalarında ürünlerini de (özellikle hayati önemi olanlar ekipmanlar için söylüyorum) almayın.

Tüm okullar üç aşağı beş yukarı aynı malzemeyi istiyor. Bu yazıyı bir fikir vermesi için yazıyorum. Okulunuza yine de istedikleri malzemeleri sorun (malzemelerin değişeceği yokta, hocalarımızı da yerinden etmeyelim yani). Bazı okulların dükkan, marka, model şeklinde liste verdiklerini duydum. Herkesin aklına aynı şey geliyodur ama ben o kadarda olduğuna inanmıyorum. Bu yazının amacı da insanlara aslında ne seçenekleri olduğunu fark ettirmek.

Her yıl zam geldiği için ortalama bir fiyat veremeyeceğim. Ben ekipmanımı aldığım günden bugüne o ürünlere avrupalı üreticileri euro üzerindende zam yaptığını biliyorum. Ama euro üzerinden belirgin oynamayacağını ve bende biraz ortanın üstünde kaliteli aldığımı düşünürsek benim aksesuarlarımla birlikte harcadığım miktar 1900 Euro’ydu. O dönemde bu rakamdan daha az harcayıpta işini görecek ekipman dizen arkadaşlarda vardı. Ama üç aşağı beş yukarı 1500 euro civarı bir bütçe gerekeceğini varsaymak abartı olmaz. 100 euro yukarı aşağı oynayabilir belki bilemiyorum.

Eğer bütçe sıkıntısı olur diyorsanız, ikinci el ekipmanlarada yönelebilirsiniz. İkinci el ekipmana yönelirseniz biraz daha araştırmanız ve ön bilginiz olması gerekir. Biraz youtube videosu izlemeli, belki dalış yapan birilerini bulup soruşturmalısınız. Zaten ekipmanlar okul başlar başlamaz gerekmiyor, 2-3 ay içinde tamamlanmış olması gerekiyor. Okulda arkadaşlarınız arasında illa daha önce dalış yapmış olanlar ve eğitmen tanıdıkları vs olanlar vardır. Hocalarınıza da sorabilirsiniz.

Dalış ekipmanı kolay kolay yıpratılabilecek şeyler değil. Zaten kullanımı yıpratıcılığın yüksek olduğu tuzlu su ortamında, sürekli sürtünecek ve esneyecek kullanıma göre yapıldıkları için hayatınız boyunca sahip olacağınız en dayanıklı ekipmanlar bunlar olacaktır demek abartmak olmaz. Aşırı eski (ör: 5 yıl-10 yıl) olmadığı sürece görecekleri muamele iyi bakılmamış olsa bile pek yıpratmış olmaz. Pahalı dalış ekipmanlarını sarı sitede her zaman az kullanılmış olarak bulabilirsiniz. Endüstriyel dalışta genellikle fiyat performans ürünleri kullanılır. Bir tık özelliklisini ya da iyisini alayım dediğinizde sportif dalgıçlarda pazara dahil oluyor. Şanslıyız ki hobi olarak dalış pazarı lüks sayıldığı için özellikle sportif dalgıçlardan az kullanılmış ekipman bulunabiliyor.

Bir diğer başlıkta öğrenciler. Bu bölümden mezun olup ya birkaç sene içinde daha iyi para kazanıp ekipmanını yükselten ya da bu işi yapmamaya karar veren öğrencilerde az yıpranmış şekilde ekipmanlarını satıyor. Okul için kullanılmış ekipmanlara bir tık da iyi bakıldığını söyleyebiliriz. Sonuçta para herkes için değerli ve bu ürünler herkes için pahalı o yüzden herkes ekipmanından maksimum performansı almak istiyor ve bunun için ekipmanına iyi bakıyor.

Şimdi gelelim bu ekipmanların neler olduğuna.

Temel Ekipmanlar Nelerdir

Maske
Aslında çoğumuz denizde yüzerken dandik maskeler kullanmaya alışkınız. Kesinlikle denemeden almayın, nasıl denendiği konusunda bilgiyi youtube’da bulabilirsiniz.

Arkası açık palet
Arkası açık paletler; ayağın önü paletin içindeyken arkası açıkta kalan ve bir kayış veya yay yardımıyla sıkıştırılan paletlerdir. Patikle giyilirler, kolayca giyilip çıkarılabilirler. Önerim kısa ve sert olan “heavy fin” lerden almanız. Özellikle plastik kayış yerine metal yayı olan türler. Plastik kayışlar istisnasız kopuyor ve bir anda paletsiz kalıyorsunuz, genellikle giyerken kopuyor. Paletler şekillerinden dolayı ve esnemeleri gerektiği için kırılma riski ile de karşı karşıyalar. Kısa paletlerde daha çok enerji harcayıp daha az giderseniz ama taşıması daha kolaydır, bu yüzden —kaliteli—- kısa paletlerin tasarımı hidrodinamik olur (hem dalgıç dediğin güçlü olacak zaten). Sualtında da paletleri çıkarmanız ve tekrar giymeniz gerekeceği için açık palet olması gerekiyor. Çıkardığınızda ayağınızda patikle olacağınız için satıhta sağa sola gitmesi daha kolay oluyor. Yüzme paletleri olmaz, zıpkıncı paleti daha narindir (hız/efor performansı daha iyi ama) endüstriyel kullanımda kırılır.

BC (türkçe okunuşu “biisi”)
Bouyancy Controller Vest (Yüzerlilik Kontrol Yeleği), kısaca herkesin hitap ettiği şekilde bc (“bi-si” diye telaffuz edilir) suyun içinde yükselip alçalmanızı sağlayan basit tabirle bir balondur. Temel ekipmanlardan biridir. Ucuz BC’ler daha az ayarlama seçeneğini sahip olur, yani vücudunuza göre ayarlayabileceğiniz ya da tüpü taktığınızda onu sabit tutacak daha az kayışı olur, aynı zamanda daha sert ve daha az hassas olurlar. Üzerine aksesuar takabileceğinizde daha az uzantısı olur. O yüzden orta seviye bir BC almanızı tavsiye ederim. Entegre ağırlıklı almanız ağırlık kemerinden de sizi kurtarır. Hem entegre ağırlıklı bir BC yi her yerde bulamazsınız ama ağırlık kemerini her yerde bulabilirsiniz. Eğer entegre ağırlıklı bir BC alırsanız yapacağınız dalışın amacına göre ağırlığı nereye takabileceğiniz konusunda bir seçiminiz olur. Sadece ağırlık kemeriniz olursa entegre BC rahatlığını hiç deneyemezsiniz. Entegre ağırlık scooter sürmeye de benzetilebilir, işinizi kolaylaştırır yani. Endüstriyel dalışta da kullanılan popüler modeller vardır (ör: aqua lung pro HD) ya da bir dalış ekipmanı mağazasına sorarsanız da size bu konuda ürün önerebilirler. Teknik dalış BC’si zaten konumuzun bir parçası olmamakla birlikte eğer size gerektiren özel bir durumunuz veya özel bir amacınız yoksa tavsiye edilmez. Kolayca yıpratılamayan bir ekipmandır. Bakımı aşırı basittir.

Regülatör (ahtapot ve derinlik-hava konsolu ile)
Regülatörlerde aynı BC’ler gibi temel ekipmandandırlar ve ucuzları daha az hassas olur. Basit modellerinin bakımı daha kolay olmakla birlikte genel olarak ne yaptığınızdan kesinlikle emin değilseniz veya bir gözetmen eşliğinde yapmıyorsanız kendi bakımınızı yapmanız tavsiye edilmez. Deneme yanılma işi nefes almanızı sağlayacak bir ekipman için kesinlikle doğru yöntem değildir. Tavsiyem hava akışı ayarı olan bir regülatör almanız, bu bazı pekte derin olmayan dalışlarda bile ortaya çıkabilen regülatörden hava gelmiyormuş gibi hissetme veya gerçekten akışın az olması durumlarında yaşabileyeceğiniz stresin veya belki de bir kazanın önüne geçer. 2.el bir regülatör alsanız bile pekte yıpranmış olmayabilir ve bir dalış dükkanında bakımını yaptırıp kullanarak işinizi görecek hale getirebilirsiniz. Aynı zamanda endüstriyel dalışta işinizin derinliği rekreasyonel dalışlar gibi olmayacağı için hava akışı ayarlama seçenekli olanı tavsiyemdir. Bir ucuz bir de orta seviye bir regülatör tüpe bağlıyken serbest akış butonuna birkaç normal ve hafif basışta bile farklarını görebilirsiniz. Regülatör tek başına bir ürün olmakla birlikte bir regülatör setinde ahtapot ve konsolda bulunur. Ahtapot, regülatörün (genellikle) daha az kaliteli bir kopyasıdır. Sadece acil durumlarda kullanmak için vardır. Tavsiyem, ahtapotu BC’ye tutturan bir akseuarda alırsanız rahatlığınız 1 puan daha artar. Konsol ise en basit halinde sadece tüpünüzde kalan havayı gösteren, en popüler hali hem derinlik hem havayı gösteren bir analog ölçektir. Tavsiyem hem hava hem derinliği gösteren bir versiyonu almanız, suyun altında birey olarak kendinize yetebilmeniz oldukça önemlidir ve derinliği kendi başınıza takip edebilmek çok işe yarar. Ayrıca başka bir cihazdan da sonuç alıyorsanız bu bir avantajdır. Bu parçalar ayrı ayrıda satılabilir ama monte edildiklerinde birbirlerine bağlı olurlar. Dönemlik bakımları dışında günlük bakımları basittir.

Islak elbise
Birkaç çeşit dalış kıyafeti vardır, detaylarını ve çeşitlerini bölümde öğrenirsiniz. Şuan wetsuit (ıslak elbise) olan modellere odaklanacağız. Her yerde herkes bunu kullanır. Tavsiyem kolay giyinebilen iki parça ve kalın olan bir elbiseye sahip olmanızdır. Bu sayede farklı su sıcaklıklarına uyum sağlayabilir ve gerektiğinde de kalın giyinmiş olabilirsiniz. Ama tek parça alacaksanız tavsiyem 5mm kalınlıkta bir elbise almanızdır. Çokta soğuk olmasa bile genellikle serin sulara dalış yapacağınızı varsayabilirsiniz. Bu konuda hocalarınızın ve üst sınıflarında önerisine kulak vermeyi tavsiye ederim. Bakımı basittir, kolay yıpranmaz ve bir dalış merkezinin ikinci eli olmadığı sürece pekte kötü durumda olanını bulamazsınız (ikinci el düşünürseniz). Ama ikinci el düşünürseniz elbiseyi deneyip almanız gerektiğini unutmayın. Zıpkını elbiseleri biraz daha farklıdır, eğer elinizde hazır varsa kullanabilirsiniz ama onun dışında onlara odaklanmayın. Birkaç noktasında dikiş varsa sorun olmaz. Uzun süre depolarken katlayarak depolamayın.

Patik
Patik, ıslak elbisenin bir uzantısıdır. Çokta seçmelik bir şeyi yok. Önemli detayı arkasında paletin kayışının oturacağı yerleri olan patikleri alın, çok rahat ettirir, potansiyel terslikleri önler ve eşşek şakalarını karşı korur. Kolay yıpranmaz. Bakımı elbiseyle aynı. Tavsiyem fermuarı altında açılmasını önleyen cırt olanlardan alın.

Dalış çantası (sonuçta bu ekipmanları nasıl taşıyacağız)
Dalış çantasınında çok çeşitleri vardır Tavsiyem bir yumuşak kuru çanta iyi olur. 100 litre ve üstü olursa iyi olur. Bunu mesela minimum bütçe yoluna gitmek isterseniz decathlondan alsanız işinizi görür yani. Ama ünlü dalış markalarının çantalarında da güzel ek özellikler oluyor. Bakımı sadece yıkamak. Okulunuza göre zorunlu olmayabilir ama ömürlüktür. Sert ve yumuşak olarak ikiye ayrılırlar. Yumuşakları taşıması genellikle konforlu değil ama otobüs vs kullanarak toplu bir şekilde dalış lokasyonuna gideceğinizi varsayarak, yumuşakları topluca depolaması daha kolay.

Ekstralar
Dalış Bıçağı: (zorunlu değil ama işte ve açık denizde çok önemli) (bıçağı olmadığı için küçük bir şey ters gidince ölümle sonuçlanmış örnekler var)
Dalış bıçağı da zorunlu değildir ama almanız şiddetle tavsiye edilir. Tension lock (gerginlik kilidi) yani kılıfın sertliği ile sabitlenen bıçakların düşmesi çok sık oluyor. Bulabilirseniz ikinci bir kilit mekanizması olan bıçak alırsanız güzel olur, yoksa da zaten sık sık kaybedilen bir şey(düşüyor). Sadece bir kere ihtiyacınız olur, o anda ya vardır ya yoktur.

Şnorkel: (ilk yüzme derslerinde gerekli) (maske ve şnorkeli birbirine bağlayan minik bir akseuar var bulursanız tavsiye ederim çok rahat oluyo)
Şnorkeli oldukça basi bir versiyon alabilirsiniz sadece ilk derslerde gerekiyor.

Ağırlık kemeri: (entegre ağırlıklı BC alırsanız gerekmez, tavsiyem entegre ağırlıklı BC alın büyük rahatlık)
Bütün bu ekipmanları giydiğinizde suyun üstünde batamaz hale geliyorsunuz, çünkü bu ekipmanlar suyun kaldırma kuvveti tarafından kaldırılıyor. Aşağı batmak için kurşun ağırlıklar kullanılıyor ve bunlarda ağırlık kemerine takılır. Genelde standarttır.

Kurşun ağırlık: (Okulun belirtmesine göre)
Bir özelliği veya bir bakımı yok. Özellikle gerekmiyorsa almayın.

Dalış bilgisayarı (saati): En çokomelli ekiipman bu. Boyuna göre en pahalısıda bu. Ama güzel bir artı. Okurken belki aşırı gerekli değil ama sağlıklı dalışlar, süreyi-derinliği ölçebilmek, kayıt tutabilmek, emniyet ve dekompresyon beklemeleri, kazalara önlem olması açısından çok önemlidir. Okurken kullanmasanız bile işe başladığınız andan itibaren kolunuzdan eksik etmediğinize emin olun. Tavsiyem koruma camı olan versiyonlardan alın. Daha fazla para harcamak isterseniz akıllı dalış saatleri çok iyi, ama sanayi için biraz gereksiz.

ÖZET
Tüm bu ekipmanlar arasında bıçak, bilgisayar ve duruma göre şnorkel ve ağırlık kemeri dışında tercihe bağlı pek bir ekipman yok. Endüstriyel dalış zaten yeterince zorlayıcı olduğu ve risk içerdiği için en ucuz ekipmana yönelmenizi önermem. Hangi yolu seçerseniz seçin yoğun bir araştırma süreci sizi bekliyor.